kimlere tüp bebek uygulanır

[Sevgi]

G...... Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. B..... T......... tüp bebeğe ihtiyacı olanları anlattı:

Tüpler kapalıysa:

Kadından her ay atılan yumurta, tüplerin içine gider. Cinsel ilişki sonrasından sperm rahim içini geçerek tüpün içine gider. Yumurta ve sperm burada birleşerek embriyoyu oluşturur. Embriyo da üç-dört gün sonra rahme giderek gebeliği başlatır. Yapılan her türlü yanlış cerrahi müdahale tüplerin tıkanmasına neden olabilir. Mesela yumurtalık kisti, çikolata kisti, bağırsak tıkanıklığı, çocukluk çağında geçirilen apandisit ameliyatları uygun şekilde yapılmamışsa tüplerin tıkanmasına neden olabiliyor. Bir başka önemli neden, özellikle bel soğukluğu, klamidya gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar. Dış gebelik tüplerin tıkanmasında rol oynayabiliyor. Türkiye için önemli bir diğer sebep de tüberküloz. İşte herhangi bir nedenle kadında tüplerin tıkalı olması veya doğuştan hiç olmaması tüp bebek uygulaması gerektiriyor.

Yumurtlama bozuklukları:

Bir kadında bir rahim, iki tüp, iki tane de yumurtalık var. Kadınlar 28-30 günde bir adet görürler. Her ay adet gören bir kadın yaklaşık 14'üncü gün civarında bir yumurtayı, yumurtalıklarında yumurtlar. Daha sonra meydana gelen bu yumurtayı tüpler yakalar. Eğer o ay cinsel ilişki olmuşsa tüpün içinde döllenme gerçekleşir. Döllenmiş yumurta üç gün tüp içinde kalır; dördüncü gün rahim boşluğuna düşer. Böylece gebelik gerçekleşir. Kısacası kadınların üreme fonksiyonunu yerine getirebilmesi için her ay adetin 14'üncü günü bir yumurta yapması gerekiyor. Kadınlarda yumurtlama olmamasının dört önemli nedeni var. En sık rastlanan yumurtlama bozukluğu sebebi polikistik over sendromu'dur.

Santral sinir sistemine ait sorunlar, yumurtalıkların erken iflas etmesi (erken menopoz) ve prolaktin hormon yüksekliği yumurtlama bozukluğuna yol açan diğer faktörler. Ayrıca aşırı şişmanlık, stres gibi birçok neden de yumurtlama bozukluğuna neden olabiliyor. Saydığımız sorunlar başka yöntemlerle, yumurtlama ilaçlarıyla tedavi edilebilir ama bunlardan bir netice alınamazsa yine tüp bebek uygulanıyor.

Endometriyozis:

Halk arasında çikolata kisti diye bilinen endometriyozis de bir başka tüp bebek uygulama nedeni. Rahmin iç tabakasının rahim dışında bulunma hali olan endometriyozis bazen yumurtalıklar veya rahimin arka yüzünde olabilir. Kistler, tüp, yumurtalık, rahim ve bağırsaklara tamamen yapışık halde bulunabilir. Bu da döllenmeyi engelleyici bir faktör. Endometriyozis cerrahi yöntemlerle tedavi edilebiliyor. Ameliyattan sonra bir yıl içinde yüksek oranda gebelik elde ediliyor, ancak gebelik elde edilemeyen olgularda devreye tüp bebek tedavisi giriyor.

Rahim içi aşılama ile sonuç alınamayan hastalar:

Üç-dört başarısız aşılama denemesi sonrası tüp bebek uygulamasına geçilebilir.

Sperm sayı, hareket veya normal sperm oranın düşük olması:

Normalde sperm sayısının bir mililitrede 20 milyon olması lazım. Gebeliğin gerçekleşmesi için sperm sayısı kadar hareketi de önemli. Sperm hareketleri dörde ayrılır: A, B, C, D. İleri doğru çok hareketli spermler A, daha az hareketliler B, yerinde hareketliler C, hareketsiz spermler de D'dir. İşte sağlıklı gebelik için A ve D oranının yüzde 50 olması gerekir. Yani 20 milyon spermin 10 milyonunun hareketli olması lazım. Eğer toplam hareketli sperm sayısı 5 milyonun altındaysa, erkeklerde dölleme bozuklukları ortaya çıkar. İşte bu guruptaki erkekler de tüp bebek tedavisinden yararlanabiliyor.

Azospermi olan hastalarda:

Azospermi menide spermin hiç olmaması anlamına geliyor. Bu guruptaki hastaların testislerinde hareketli sperm aranır ve bu spermlerle mikroenjeksiyon yapılır.

Açıklanamayan kısırlık:

Bu gurupta yer alan erkekte ve kadında görünüşte her şey normaldir. Yani erkeğin sperm sayısı ve hareketleri sağlıklı, kadının da tüpleri açık, yumurtlamasında sorun yoktur. Açıklanamayan kısırlıklarda yumurtlama, aşılama tedavileri denenir ama üç yıl içinde başarı sağlanamıyorsa tüp bebek uygulamasına geçilir.

Genetik hastalıklar:

Hemofili (bir tür kan hastalığı), kas erimesi, erkekte y kromozomuna bağlı genetik bozukluklar gibi genetik hastalıklar tüp bebek uygulaması için başka bir gerekçe.