anormal gebelikler

[Sevgi]

MOL GEBELİK

Gestasyonel trofoblastik hastalıklar başlığı altında
incelenen bu hastalıklar grubu embryonik dönemde bebeğin
plasentasını ve zarını oluşturan hücrelerden köken alan
hastalıklardır. Molar gebelik yada hidatiform mol olarak
adlandırılan formu en sık görülen şeklidir.Komplet ve
inkomplet olmak üzere 2 türü vardır.


Komplet Mol Haditiform

Burada gelişen gebelik ürününde 46 kromozom olmasına rağmen
bunların tamamı babadan gelmektedir ve anneden gelen yumurtada
genetik materyal yoktur. Embryo bulunmaz. Plasentayı oluşturan
hücrelerde şişme ve genişleme saptanır. Kan damarları
olmadığından fetal dolaşım gelişmez.


Görülme sıklığı 2000 gebelikte birdir. Çok genç ya da
geç yaşta gebe kalanlarda daha sık görülür. Tekrarlama
olasılığı düşüktür ancak literatürde arka arkaya 9 kez
mol gebelik geçiren bir kadın mevcuttur.



Belirtileri

Erken belirtileri gebeliği taklit eder. Adet gecikmesi ilk
bulgudur. Yapılan gebelik testleri pozitif sonuç verir. Bundan
sonra en sık saptanan şikayet vajinal kanamadır. Kanamanın
miktarı lekelenme şeklinde ya da belirgin kanama boyutunda
olabilir. Rahim olması gerekenden çok daha büyüktür.
Bulantı ve kusmalar çok şiddetli olur. Gebelik ilerlemesine
rağmen fetus hareketleri hissedilemez. 20. haftadan önce
preeklempsi ortaya çıkar ise bu molar gebeliği özellikle
düşündürmelidir. Rahim içeirsinde üzüm tanesi şeklinde
kesecikler mevcuttur. Bu kesecikler vajinal yola dışarı
atılabilir.


Tanı

En önemli tanı aracı ultrasondur. İncelemede tipik görüntü
saptanır. Gebelik hormonu olan bhCG kanda çok yüksek oranlarda
saptanır.


Tedavi

Tedavi iki aşamalıdır. İlk planda rahim içi biran önce
boşaltılmalıdır. İkinci aşama ise takiptir. Çünkü bu
dokular vücutta var olduğunda habset potansiyeli taşırlar.Ne
kadar erken yakalanır ve boşaltılırsa işlemin riski o derece
azalır. İşlem normal kürtajdan çok daha farklıdır ve
tecrübeli ellerde yapılmalıdır. Çok şiddetli kanamalar
görülebilir. Nadiren rahimin tamamen alınması gerekli
olabilir.


Habaset poatnsiyeli taşıdığından takip son derece
önemlidir. En az 1 yıl süreyle gebelik yasaklanır. İlk
planda 2 haftalık aralarla kanda bhCG ölçülür. kan
düzeyleri normale indikten sonra 6 ay süreyle ayda bir daha
sonra da en az 6 ay süreyle 2 ayda bir bhCG düzeyleri tekrar
bakılır. Bu sürenin sonunda düzeyler normal seyrediyorsa
takip sona erdirilir ve gebeliğie izin verilir.


Eğer ilk başlangıçta kan bhCG düzeyleri düşmez ya da
aynı kalırsa veya birsüre düştükten sonra yeniden artmaya
başlarsa kemoterapi uygulanır. Hastada beyin tomografisinden
akciğer filmine kadar pekçok tetkik yapılarak metastatik odak
aranır. Gerekli olduğu hallerde rahim alınır.


Komplet Mol

Burada fetus mevcuttur ancak kromozom olarak anormallik vardır.
Komplet molde 46 tane babadan 23 tanede anneden olmak üzere
toplam 69 kromozom vardır. Kanser potansiyeli taşımaz. Fark
edildiğinde gebelik sonlandırılır.


GESTASYONEL TROFOBLASTİK
NEOPLAZİ

Habis (malign) olarak seyreden ve mol ile aynı hücrelerden
köken alan bir tür kanserdir.Hemen hemen daima bir tür
gebeliği takiben görülür.% 50 vakada mol gebeliği, % 25
vakada düşüğü, % 25 vakada da normal gebeliği takiben
ortaya çıkar. Tanısı kan bhCG düzeylerinin yüksekliği ile
konur. Tedavisi kemoterapi ve rahimin alınmasıdır.
Kemotarapiye çok iyi yanıt verir.


Gönderen Şeyda Çayköylü konu başlığı: ANORMAL GEBELİKLER saat: 16:45 | Görüşler (0) | Bırakılan izler (0)

DIŞ GEBELİK

Salı, Ocak 8. 2008

Dış gebelik döllenmiş bir
yumurtanın rahim içi dışında bir yere yerleşmesidir. En
sık fallop tüplerinde görülür (%90-95). İlk 3 ayda yaşanan
anne ölümlerinin en sık sebebidir ve gebeliklerin yaklaşık %
1inde görülür. Döllenmiş olan yumurta herhangi bir nedenden
dolayı tüplerden rahim boşluğuna kadar olan seyahatini
tamamlayamaz. En sık tüplerde görüldüğü için ektopik
gebelik denildiğinde genelde tubal gebelik anlaşılır.


Gebelik erken dönem normal
gebelik bulgularını taklit eder. Adet gecikmesi, gebelik
testlerinin pozitif olması, bulantı, kusmalar, memelerde
hassasiyet normal gebelikde olduğu gibi dış gebelikte de
görülür. Tüplere yerleşen gebelik büyümeye başlar ve
belirli bir noktaya geldikten sonra tüpleri germesi neticesinde
burada bir yırtılmaya ve kanamaya neden olur. Bu durum fark
edilmez ve tedavi edilmez ise iç kanama sonucu anne ölümü ile
sonlanabilir. Ektopik gebeliğin önemi buradan kaynaklanır.


Nedenleri

Tüplerde kısmi tıkanıklık yapan ya da tüplerin hareket
kabiliyetini azaltan bütün durumlar dış gebelik için uygun
zemin hazırlar. Bunlardan en sık görüleni geçirilmiş
enfeksiyonlardır. Her enfeksiyon atağı dokularda bir miktar
harabiyet yaratır.Enfeksiyon sayısına ve şiddetine bağlı
olarak yapışıklıkların derecesi de değişiklik gösterir.
Bu yapışıklık hem tüplerin içinde olur ve tüpün iç
kanalını kapatır, hem de tüpün dışında meydana gelerek
tüplerin doğal yapısını bozar. Eğer bu tıkanıklıklar
spermin geçişini engelleyecek kadar şiddetli ise bir
infertilite (kısırlık) söz konusu olacaktır. Eğer
tıkanıklık kismi ise döllenme gerçekleşebilir ancak bu kez
dış gebelik şansı oldukça yüksek olacaktır. Dıştan olan
yapışıklıklar da hareket kabiliyetini bozarak ektopik
gebeliğe uygun zemin hazırlar.


Yapışıklığa yol açan tek
etken enfeksiyonlar değildir. Geçirilmiş operasyonlar da
dokularda yapışmalara neden olur.En sık over kisti nedeni ile
yapılan cerrahi girişimler, apandisit ameliyatları sonrası bu
tür yapışıklıklara rastlanır.


Bir diğer etken tüplerde var
olan doğumsal şekil bozukluklarıdır. Yine aynı mekanizma ile
döllenmiş yumurtanın rahim içine ulaşması engellenir ve
neticede ektopik gebelik ortaya çıkar.


Spiralerin uzun süre dış
gebelik riskini arttırıp arttırmadığı tartışılmıştır.
Gerçekte spiral gebelik şansını son derece azaltır. Spiral
kullanan birinin gebe kalması son derece zordur, fakat bir
gebelik oluştuğunda bunun bir dış gebelik olma olasılığı
normale göre daha yüksektir. Yani spiral dış gebelik riskini
arttırmaz. Ama eğer spiral kullanan bir kadında gebelikten
şüpheleniliyor ise bunun bir dış gebelik olmadığı mutlaka
tespit edilmelidir. Sadece progesteron içeren minipil türü
doğum kontrol hapları tubal hareketleri azaltarak dış gebelik
olasılığını arttırırlar. Benzer şekilde progesteron
içeren spirallerde de risk biraz daha yüksektir. Daha önce
ektopik gebelik geçirenlerde de risk normale göre daha
yüksektir. Bir dış gebelik geçiren kadının sonradan yine
dış gebelik geçirme şansı %10 civarındadır.


Belirtileri

Erken gebeliğin bütün belirtileri dış gebelikte de
görülür. Adet geçikmesi, mide bulantıları, kan ve idrarda
yapılan gebelik testlerinin olumlu olması hep normal gebelik
ile aynıdır ve ektopik gebeliğin fark edilmesini
engeller.Bunları daha sonra en sık alt karın bölgesinde
ağrı, anormal vajinal kanama, omuz ağrısı, baygınlık hissi
izler. Bu tablo ortaya çıktığında teşhis hastayı görmeden
telefonda bile konabilir. Çünkü bu tabloda ektopik gebelik
ürünü artık daha fazla genişletemediği tüpü yırtmış,
iç kanama başlamış, tansiyon düşmüş, akut batın toblosu
oturmuş ve hastanın hayatı ciddi ölçüde tehlike altına
girmiştir.



Yukarıda sayılan türde herhangi bir
bulgu vermeyen durumlarda tanı gebelik testleri pozitif
olmasına rağmen ultrasonda gebeliğin rahim içerisinde
görülmemesi ile konabilir. Vajinal yolla bakılan ultrasonda
yumurtalık bölgesine uyan alanda gebelik ürünü saptanabilir.
İç kanama ortaya çıktığında yine ultrasonda karın
boşluğu içerisinde kan saptanabilir. Yine bu gibi hallerde
vajinal yoldan bir iğne vasıtası ile karın boşluğuna
girilerek yapılan aspirasyonda pıhtılaşmayan kan gelmesi
tipikdir. Kanama belirtilerinin olmadığı hallerde ise kanda
bhCG değerlerinin değişimine bakılarak tanıya varılmaya
çalışılır. bhCG değerlerinin yüksek olmasına rağmen
transvajinal ultrasonografide kesenin saptanamaması teşhisi
kuvvetlendirir.


Ayırıcı tanıda erken
gebelik, düşük tehdidi, tam olmayan düşük, akut apandisit,
akut pelvis iltihabı, dejenere olmuş myom düşünülmelidir.
Çok nadiren bir normal gebelik ve bir dış gebelik birarada
olabilir.


Tedavi

Eğer bir yırtılma meydana gelmişse ve iç kanama mevcuttsa
tek tadavi cerrahi girişimdir. Burada laparoskopi ile yada
açık cerrahi ile var olan dış gebelik temzilenir. Uygun
vakalarda tüp korunabilir ancak bazen dış gebeliğin
geliştiği tüp alınmak durumunda kalınabilir.


Yırtılmanın meydana
gelmediği vakalarda eğer gerekli bazı şartlar sağlanıyorsa
yakın takip altında beklenebilir. Buna bekle ve gör
yaklaşımı adı verilmektedir. Tubal gebeliklerin bir
kısmında gebelik ürünü tüpleri yırtacak ve kanamaya neden
olacak büyüklüğe ulaşamadan canlılığını yitirmekte ve
bir süre sonra vücut tarafından ya absorbe edilmekte ya da bir
vajinal kanama ile dışarıya atılmaktadır. Bu tür vakalarda
beklemek hastayı cerrahi bir girişimden kurtarmakta, bu sayede
hem operasyona bağlı gelişebilecek yapışıklık riski
ortadan kaldırılmakta hem de tüpün alınması gibi bir
komplikasyon yaşanmamaktadır. Bekle ve gör tedavisine
alınacak hastalar çok iyi seçilmeli, hasta durumu hakkında
detaylı olarak bilgilendirilmeli ve bilinçlendirilmeli, iç
kanamaya ait belirtiler hasta ve yakınlarına iyice
öğretilerek ortaya çıkmaları durumunda hiç vakit
kaybetmeden hastaneye ulaşmaları sağlanmalıdır. Bu tedavi
grubundaki hastalar her gün ya da gün aşırı kontrollere
çağırılmalı, her seferinde ultrason ve bhCG testi ile takip
edilmelidir. bhCG değerleri düşmeye başladıktan sonra artık
iç kanama ve diüer komplikasyonların gelişme riski son derece
azalmıştır. Değerler gebelik öncesi değerlere düşene
kadar bu takiplere devam edilir.


Bazı durumlarda ultrasonda tüp
içerisinde gebelik ürünü görülebilir. Eğer bebeğe ait
kalp atımları saptanmıyor ise bu durumda bir cerrahi girişime
gerek kalmaz. Yukarıdaki şartlarda takip yeterli olur.


Bir diğer tedavi yaklaşımı
ise kemoterapi uygulanmasıdır. Yine belirli kriterlere göre
dikkatli seçilmiş vakalarda bebek canlı bile olsa kemoterapi
uygulayarak gebeliğin iç kanamaya neden olmadan
sonlandırılması mümkün olmaktadır.


Nadir
şekilleri



Dış
gebelik nadiren tüpler dışında bölgelerde de yerleşebilir.
Bazen tüp içinde yerleşen gebelik bir süre sonra düşükle
sonuçlanır ve materyal karın boşluğu içine düşer.
Canlılığını henüz kaybetmediği için burada yeniden
yerleşir ve gelişmeyi sürdürür. Literatürde karın
boşluğuna yerleşen ve miada kadar ulaşan gebelikler
mevcuttur. Tüpler dışında yumurtalıklarda, rahim ağzında
da dış gebelik görülebilir.


Dış gebeliğin en talihsiz
şekli heterotopik gebelik adı verilen durumdur. Burada aynı
anda hem bir dış gebelik hem de normal rahim içi gebelik aynı
anda bulunur. Ultrasonografide rahim içinde normal gelişmekte
olan bir gebelik görüldüğünden ektopik çok rahat bir
şekilde atlanabilir.


Ektopik gebeliğinin
tehlikelerinden korunmanın en kolay yolu adet gecikmesi
olduğunda vakit kaybetmeden doktora gitmektir. Bu sayede en
erken zamanda saptanan dış gebelik kadına ve tüplere zarar
vermeden tedavi edilebilir.